L-Importanza tal-Fjuri Selvaġġi

---

Qatt staqsejt kif bużżieqa kapaċi żżomm f’wiċċ l-ilma jew għaliex il-luminata bil-gass tisplodi meta tħawwad il-flixkun qabel tiftħu? Il-Kimika toffri spjegazzjoni valida għal dawn it-tip ta’ mistoqsijiet u tispjega wkoll kif taħdem kull ħaġa li naraw madwarna!

Il-Maġija tar-Reazzjonijiet Kimiċi

Is-suġġett tal-Kimika jittratta r-reazzjonijiet kimiċi, jiġifieri kif inħalltu s-sustanzi flimkien biex nipproduċu xi ħaġa ġdida. Pereżempju, meta tħallat il-baking soda mal-ħall, mill-gass tad-dijossidu tal-karbonju (carbon dioxide) jifformaw il-bżieżaq. 

Dan huwa eżempju ċar tal-Kimika fl-azzjoni!

Id-dinja hija magħmula mill-elementi – dawn huma sustanzi puri li ma jistgħux jinqasmu aktar. Dawn l-elementi huma organizzati fuq dik li tissejjaħ Tabella Perjodika (Periodic Table). Kull wieħed minn dawn l-elementi huwa uniku u l-Kimika tgħallimna ħafna fatti interessanti dwarhom. 

Pereżempju, kont taf li l-Elju (Helium) – il-gass li permezz tiegħu l-bżieżaq iżommu fil-wiċċ – qed jispiċċa u sar tant rari li x-xjentisti madwar id-dinja qed jaħdmu qatigħ biex jikkonservawh? Element interessanti ieħor huwa l-Gallju (Gallium), tip ta’ metall li malli t-temperatura titla’ aktar minn 30°C jibda jdub bħal ġelat f’xemx tisreġ! 

F’temperaturi inqas minn 30°C, madankollu, il-Gallju jerġa’ jieħu sura solida. L-eħfef element li jeżisti u li nafu bih huwa l-Idroġenu (Hydrogen), element li huwa essenzjali ħafna fid-dinja għax jipproduċi enerġija nadifa.

Kimika Hands-On: Esperimenti Divertenti

Ipprova dawn l-esperimenti sempliċi biex tara b’għajnejk kif taħdem il-Kimika:

1. Vulkan kimiku: Ħallat ftit baking soda ma’ daqsxejn ħall biex tara l-formazzjoni ta’ sustanza tfexfex.

2. Paperclip li żżomm f’wiċċ l-ilma: Itfa’ biċċa ħadida fl-ilma u permezz ta’ kalamita, innota kif il-ħadida żżomm f’wiċċ l-ilma.

Il-Futur tal-Kimika

Minbarra li hija interessanti u divertenti, il-Kimika hija kkunsidrata bħala l-muftieħ li jiftaħ il-bibien biex jinstabu soluzzjonijiet għall-problemi meqjusa kbar, bħal pereżempju ż-żamma tal-enerġija nadifa, u l-iżvilupp ta’ materjali ġodda. Aktar ma nitgħallmu dwar dawn l-elementi, aktar ikun possibbli nsibu soluzzjonijiet li jgħinuna fil-futur.

Illum rajna kif il-Kimika tista’ titqies bħala dik il-maġija li tinsab f’dak kollu li naraw madwarna, mill-arja li minnha nieħdu n-nifs sat-teknoloġija li nużaw ta’ kuljum. 

Fil-Jum Nazzjonali ddedikat lix-Xjenza, tajjeb li naħsbu daqsxejn u nidħlu fil-fond tad-dinja affaxxinanti tal-Kimika, u min jaf, forsi għad tkun int li xi darba għad tiskopri xi ħaġa kbira!