Id-Deepfake u l-Intelliġenza Artifiċjali

---

Jista’ jkun li ġieli kont qed tqalleb fuq il-midja soċjali u rajt vidjow ta’ xi ċelebrità tagħmel xi ħaġa ta’ barra minn hawn, u dan iġiegħlek taħseb jekk hux qed tara sew jew le. Huwa u mhuwiex. Avolja l-persuna m’għamlitx hekk fil-verità, il-vidjow ikun manipulat jew ikkreat bl-Intelliġenza Artifiċjali (IA) sabiex din ix-xena sseħħ. 

Din it-teknoloġija, magħrufa bħala Deepfake, qed issir iżjed u iżjed popolari hekk kif l-IA qed tavvanza iżjed kemm jgħaddi żmien.

Din it-tip ta’ teknoloġija mhix il-problema, imma l-bużillis jiġi mill-użanza tal-IA u d-Deepfakes. L-Amerka u l-UE, fost oħrajn, diġà bdew jirregolaw id-Deepfakes sabiex jevitaw użanza malizzjuża fejn jistgħu jweġġgħu n-nies jew tiġi mxerrda informazzjoni qarrieqa. 

X’nifhmu allura b’Deepfake?

Deepfake huwa tip ta’ kontenut diġitali li ġie mbagħbas jew iġġenerat bl-IA sabiex it-tali kontenut juri avveniment reali imma differenti minn dak li kien hemm oriġinarjament. Dan il-kontenut jinbidel bi programm tal-kompjuter li janalizza l-informazzjoni tal-kontenut u juża l-istess informazzjoni sabiex joħloq kontenut ġdid minn dak provdut.

Teknoloġija bħal face swapping u filters fuq applikazzjonijiet tal-midja soċjali ilhom popolari snin, allura x’inhi d-differenza bejn dawn u d-deepfakes? Meta wieħed jieħu ritratt b’dawn il-filters li jġegħluk tidher ixjaħ fl-età, ir-ritratt ikollu element fittizju fih iżda d-Deepfakes huma pjuttost reali. Din hi l-iżjed ħaġa li qed tinkwieta lin-nies, jiġifieri jekk tistax tagħraf il-falz mill-veru. 

U jekk huma daqshekk preċiżi, mela liema ħa temmen?

Kif tista’ tagħraf Deepfake?

Hija diffiċli sabiex wieħed jagħraf Deepfake minn ritratt veru sakemm ma jkunx espert fil-qasam. Dan il-kontenut artifiċjali jista’ jkollu affarijiet li jispikkaw minn kontenut normali, eżempju partijiet tal-ġisem surreali. 

Żball li ħafna nnutaw huwa li l-uċuħ kreati bid-Deepfake ma jteptpux għajnejhom b’mod normali hekk kif ħafna mir-ritratti tan-nies ikollhom għajnejhom miftuħin. Din it-teknoloġija għandha problemi b’affarijiet iddettaljati bħal xagħar jew snien. Hemm ħafna investiment f’teknoloġija li tista’ tagħraf Deepfakes.

Qabel kienet ferm eħfef sabiex wieħed jagħraf id-Deepfakes, imma bl-investimenti kbar li seħħu fl-IA dawn saru iżjed reali. Huwa fiċ-ċert li din it-teknoloġija ħa tibqa’ ssir iżjed reali u iżjed diffiċli sabiex tagħraf. 

Regolazzjoni ta’ Deepfakes

Minħabba l-ħażen li ġġib magħha din it-tip ta’ teknoloġija, ħafna pajjiżi ħarġu liġijiet fuq id-Deepfakes. L-UE ppubblikat l-AI Act li titfa’ responsabbiltà fuq dawk li joħolqu u jużaw sistemi t’IA. Minbarra liġijiet speċifiċi, hemm ukoll il-GDPR li tirrestrinġi l-użanza ta’ ritratti ta’ xi ħadd bla kunsens tagħhom. 

Franza introduċiet liġi sabiex tissikka ċ-ċintorin kontra frodi diġitali, liġi li tipprojbixxi li xi ħadd jaqsam Deepfake bla kunsens tal-persuna li tidher fid-Deepfake.  

Benefiċċji u żvantaġġi tad-Deepfakes

Meta wieħed jaħseb fid-Deepfakes, immedjatament jaħseb fil-ħażin. Hemm lista twila t’affarijiet qarrieqa li wieħed jista’ jagħmel b’din it-teknoloġija, pereżempju jxerred aħbarijiet foloz, jisraq l-identità ta’ dak li jkun u jimmalafamah. 

L-iżjed biċċa inkwetanti hija li llum il-ġurnata ħafna nies jiksbu l-informazzjoni u l-aħbarijiet mill-midja soċjali. Meta jkun hemm xi Deepfake ta’ politikant jew figura prominenti, dak li jkun jista’ jemmen li jgħid il-vidjo falz u jkollu informazzjoni qarrieqa. Barra minn hekk, hemm il-kwistjoni ta’ privatezza u malafama. Jekk id-Deepfake jintuża sabiex persuna tgħid jew tagħmel affarijiet umiljanti, din jista’ jkollha konsegwenzi gravi.

Minkejja kollox, id-deepfakes iġibu ċerti benefiċċji li ħafna ma jafux bihom. It-teknoloġija tad-Deepfake tat spinta ’l fuq l-IA. L-iżvilupp tat-teknoloġija li tista’ tagħraf id-Deepfakes wasslet għal IA iżjed avvanzata li tista’ tintuża f’oqsma oħra. Din it-teknoloġija hi t’għajnuna wkoll għal nies bi problemi ta’ mobbiltà billi toffrilhom għodda tal-IA iżjed aċċessibbli.

Hawn ċerti siti elettroniċi li qed jibbenefikaw minn dan. Id-Deepfake tista’ terġa’ tagħti l-ħajja figuri li mietu sabiex dak li jkun ikollu ċans ieħor jitkellem ma’ xi ħadd li ħalla din id-dinja. 

Kitba ta’ Ilenia Debono